Tuesday, May 18, 2004

ترك هاى خلج



سؤزوموز

ترك هاى خلج


در نوشته قبلى به اسم جوكهاى قومى از تركهاى خلج اسم بردم٫ شايد بد نباشد كه در باره آنها هم كمى بگويم:


تركهاى خلج يكى از قديميترين اقوام ترك هستند كه نخستين بار به روايتى بسيار محتمل پيش از ميلاد به خاك ايران امروزى وارد شده و بعدها هم در چند موج پياپى كه آخرينشان در زمان حمله مغولها بوده٫ دوباره به ايران و آذربايجان و تركيه سرازير شده اند.


خلجها در طول زمان با تحليل رفتن در گروههاى ديگر در تشكل ملل ساكن ايران و منطقه از ترك و فارس و تركمن و پشتون و ازبك وغيره نقش مهمى داشته اند. امروز بخش بسيار مهمى از فارس زبانان ايران مركزى اصلا ترك خلجى فارس شده هستند. بخش كوچكى از آنها كه زبان و فرهنگ باستانيشان را توانسته اند حفظ كنند٫ هنوز هم در خلجستان آذربايجان جنوبى زندگى مىكنند. خلجستان آذربايجان٫ بين دو استان مركزى و قم تقسيم شده است.


اين باستانى ترين زبان تركى به همراه خود خلجها و فرهنگشان مثل تمام زبانها و فرهنگهاى غيرفارس ايران به سرعت در حال تحليل و نابودى است. در حاليكه دولت ايران و نهادهاى مسئول تحقيقاتى٫فرهنگى و سياسى آن٫ كوچكترين اقدامى براى حفظ و نجات اين زبان و فرهنگ بى همتا انجام نمىدهند (در واقع و متاسفانه تمام اقدامات و تدابير دولتى و رسمى در جهت سرعت بخشيدن به نابودى اين زبان و فرهنگ است)٫ در خارج از كشور تحقيقات و بررسيهاى علمى بسيار ارجمندى در باره خلجها نشر شده است.


از خواست هاى عمده خلجها (آن قسمت كه هنوز هم به زبان تركى خلجى سخن مىگويند) اتخاذ تدابير عاجل و اقدامات فورى از طرف نهادهاى قاعدتا مسئول براى حفظ زبان و فرهنگ تركى خلجى و همچنين قراردادن دهات و منطقه خلج نشين به طور يكپاچه در ايالت آذربايجان (منطقه ترك نشين شمال غرب كشور) است.


من در اينترنت در باره تركهاى خلج ايران سه آدرس جالب زير را پيدا كردم كه مىنويسم:


1- در اين آدرس نوشته اى تقريبا جامع در مورد خلجهاى ايران به زبان تركى آذرى (با الفباى لاتين ) وجود دارد:
خلجلر و خلجستان


2- در اين آدرس نوشته اى خيلى كوتاه اما نسبتا دقيق به تركى استانبولى (با الفباى لاتين) در مورد خلجها (و ديگر تركهاى ايران) وجود دارد:
توركولوق


3- در اين دو آدرس سخنرانى دكتر زهتابى به تركى آذرى در باره تركهاى خلج وجود دارد (كه چندان متودولوژيك و جامع نيست):
آدرس اول٬ آدرس دوم


گئرچه يه هو !!!!

0 Comments:

Post a Comment

<< Home