Saturday, July 22, 2006



تئلیم خان´ین حیاتینا قیسسا بیر باخیش

دوغوم ایلی: 1763 م
اؤلوم ایلی: 1831 م

«بو گونه قده ر تانینیب اؤیره‌نیلمیش ایران فلاتی‌نین اراضی‌لری تورکلری دوغولوب یاشامیش و آنا دیلینده یازیب یاراتمیش ان گوجلو و بؤیوک سؤز اوستادی قاراخانی´ن نوه‌سی و تئیمور خان´ین اوغلو تئلیم خان اؤلموشدور»[1][1]

تئلیم خان 70 یوخسا 75 ایل یاشاییبدیر. ساوا´نین مزده‌قان ماحالی‌نین مره‌غئی (ماراغایا؟) کندینده یاشاییب، دونیایا گؤز یوموبدور. تئلیم خان´ین بیزه یاشاییشی یوخ یارادیجیلغی اؤنه ملی‌دیر، نئجه کی نئچه‌ ميلیارد اينسان ایندی‌یه کیمی گلیب، یاشاییب، اؤلوب گئدیب‌دیرلر آنجاق کیمسه اونلاری خاطیرلامیر، نئیه اونلار، هئچ بیر شئیی یاراتماییب‌دیرلار، تئلیم‌خان ‌دا بیر یارادیجی‌دیر کی بیزه یوزلرجه تورکجه شئعر یارادیب‌دیر، تئلیم‌خان اوغوز ائلی‌نین تورکمان قولونداندیر، ایندی ایکی عئراق´دا یانی عرب عراقی (کرکوک، توز، اربیل) و عجم عراقی (اراک) یاشایان تورکمان‌لار هامیسی آذربایجان تورکجه‌سی دانیشیرلار، و اونا گؤره ‌ده تئلیم‌خان بیر آذربایجان شاعیری کیمی تانینیر،

تئلیم‌خان´ین شئعری لیریک عئین حالدا رئال (گئرچک) بیر شئعردیر. تئلیم خان ‌دا چوخلو باشقا شاعیرلر کیمی ادبی حیاتین طوفانلی بیر عئشق ایله باشلاییبد‌یر. مختومقلی تورکمن شاعیری منگلی‌ خانیمی سئودیيی کیمی، جعفرقلی کرمانجی کرمانج-تورک خوراسان شاعیری مرواری نی سئودیيی کیمی تئلیم خان دا شئعرینی مئهری خانیم´ین سئوگی‌سیله باشلاییبدیر. و بو سئوگی تئلیم‌خان´ی اؤلکه‌دن اؤلکه‌یه سالاراق، اؤنون شئعرلرینده‌ دیلد‌ن دیله سالیبدیر. کمالی‌´نین یازدیغینا گؤره تئلیم خان مئهری دئیه شیراز´ا گئدیب و نئچه ایل شیراز´دا قالیب سونرا اؤز آنا یوردونا قاییدیب‌دیر. تئلیم خان بو کندده ائوله‌نیب و اوغول – قیز صاحیبی اولوبدور. تئلیم خان´ین نوه‌لری ایندی‌ ده ساوا´نین مزده‌قان ماحالیندا یاشاییرلار.

بیزیم اوچون بؤیوک نیسگیل بودور کی هله‌ ده تئلیم‌خان´ین دیوانی چاپ اولماییبدیر و اونون مزارینا بیر سیمگه (نماد) تیکیلمه‌ییب‌دیر. رحمتلی علی کمالی ایل‌لر بویو چالیشیب تئلیم‌خان´ین دیوانین توپلاسا دا آنجاق اونون یئرسیز اؤلومو و بیر سیرا آیری مساله‌لر تئلیم‌خان´ین دیوانی‌نین یاییلماسینا مانئع اولدو. ایندی اونون دیوانین توپلاییب چاپ ائتمک و اونون مزارینا باشقا شاعیرلر کیمی بیر سیمکه تیکمک هامیمیزا بیر میللی گؤره‌و (وظیفه) ساییلیر.

بؤیوک آددیم

دوکتور علی کمالی´‌نین بؤیوک امک‌لرین خاطیرلایاراق، بو ایل نئچه تورک شاعیر و یازیجی طرفیند‌ن هر ایل تیر آیی‌نین سون (آخیر) پنج‌شنبه – جومعه‌سی تئلیم خان گونو آدلاندی. بونا گؤره‌ ده بوندان بئله هر ایل بوگون تئلیم‌خان´ی خاطیرلایاق دئیه یازارلار، شاعیرلر، آراشدیجی‌لار و تئلیم´ی سئوه‌ن اينسانلار مره‌غئی کندینده تئلیم´ین خاطیره‌سینه سایغی گؤسته ره‌جک‌لر. تئلیم‌خان´ا سایغی گؤسته رمک بوتون اينسانیيته، ادبيیاتا سایغی گؤسته رمک‌دیر. تئلیم خان تورک ادبيیاتی‌نین ذیروه‌لریند‌ن بیریسی‌دیر.

ساوچی اوغلو

--------------------------------------------------------------------------------

[1] تئلیم خان حیاتی و یارادیجیلیغی، دکتر کمالی، دکتر زهتابی ص 51

0 Comments:

Post a Comment

<< Home